ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, 29 ਜੂਨ, Gee98 news service
-ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਹੁਣ ਦੋ ਪਹੀਆ ਵਾਹਨਾਂ ਲਈ ਨਵੇਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਿਯਮ ਲਾਗੂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਨਿਯਮਾਂ ਤਹਿਤ ਇਹ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਦੋ ਪਹੀਆ ਵਾਹਨ ਵੇਚਣ ਵੇਲੇ ਡੀਲਰ ਨੂੰ ਦੋ BIS (ਬਿਊਰੋ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਅਨ ਸਟੈਂਡਰਡਜ਼) ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਹੈਲਮਟ ਦੇਣੇ ਪੈਣਗੇ। ਸੜਕ ਆਵਾਜਾਈ ਅਤੇ ਰਾਜਮਾਰਗ ਮੰਤਰਾਲੇ ਵੱਲੋਂ ਬਣਾਏ ਇਹਨਾਂ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਵੇਚੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਹਰੇਕ ਨਵੇਂ ਦੋਪਹੀਆ ਵਾਹਨ ਲਈ ਐਂਟੀ-ਲਾਕ ਬ੍ਰੇਕਿੰਗ ਸਿਸਟਮ (ABS) ਹੋਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੋਵੇਗਾ ਅਤੇ ਡੀਲਰ ਨੂੰ ਹਰੇਕ ਵਾਹਨ ਦੇ ਨਾਲ ਦੋ BIS-ਪ੍ਰਮਾਣਿਤ ਹੈਲਮੇਟ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ ਵਿੱਚ ਗਾਹਕ ਨੂੰ ਦੋਪਹੀਆ ਵਾਹਨ ਖਰੀਦਦੇ ਸਮੇਂ ਦੋ ਹੈਲਮੇਟ, ਇੱਕ ਬਾਈਕ ਸਵਾਰ ਲਈ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਪਿੱਛੇ ਬੈਠਣ ਵਾਲੇ ਲਈ ਵੀ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੇ ਦੋਪਹੀਆ ਵਾਹਨਾਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸੜਕ ਹਾਦਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੌਤਾਂ ਅਤੇ ਜ਼ਖਮੀਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਕੇਂਦਰੀ ਮੋਟਰ ਵਾਹਨ ਨਿਯਮ, 1989 ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਬਦਲਾਅ ਕੀਤੇ ਹਨ।
ਨਵੇਂ ਨਿਯਮ ਵਿੱਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ, “ਕੇਂਦਰੀ ਮੋਟਰ ਵਾਹਨ (ਸੋਧ) ਨਿਯਮ, 2025 ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਦੀ ਮਿਤੀ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ, ਦੋਪਹੀਆ ਵਾਹਨ ਦਾ ਨਿਰਮਾਤਾ ਦੋਪਹੀਆ ਵਾਹਨ ਦੀ ਖਰੀਦ ਦੇ ਸਮੇਂ ਬਿਊਰੋ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਅਨ ਸਟੈਂਡਰਡਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਨਿਰਧਾਰਤ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾਵਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦੋ ਸੁਰੱਖਿਆਤਮਕ ਹੈਲਮੇਟ (ਹੈਲਮੇਟ) ਸਪਲਾਈ ਕਰੇਗਾ।” ਹੈਲਮੇਟ ਨੂੰ ਬਿਊਰੋ ਆਫ਼ ਇੰਡੀਅਨ ਸਟੈਂਡਰਡਜ਼ (BIS) ਦੇ ਗੁਣਵੱਤਾ ਮਾਪਦੰਡਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ABS ਜਾਂ ਐਂਟੀ-ਲਾਕ ਬ੍ਰੇਕਿੰਗ ਸਿਸਟਮ ਦੋਪਹੀਆ ਵਾਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਹੈ ਜੋ ਸਵਾਰ ਦੁਆਰਾ ਅਚਾਨਕ ਬ੍ਰੇਕ ਲਗਾਉਣ ‘ਤੇ ਪਹੀਆਂ ਨੂੰ ਲਾਕ ਹੋਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਗਿੱਲੀਆਂ ਜਾਂ ਖੁਰਦਰੀਆਂ ਸੜਕਾਂ ‘ਤੇ ਬ੍ਰੇਕ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ ਨੂੰ ਐਡਜਸਟ ਕਰਕੇ ਪਕੜ ਅਤੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ, ਬਾਈਕ ਦੇ ਫਿਸਲਣ ਜਾਂ ਪਲਟਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮੰਤਰਾਲੇ ਅਨੁਸਾਰ 1 ਜਨਵਰੀ, 2026 ਤੋਂ, ਸਾਰੇ ਨਵੇਂ L2 ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਦੋਪਹੀਆ ਵਾਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ 50cc ਤੋਂ ਵੱਧ ਇੰਜਣ ਸਮਰੱਥਾ ਵਾਲੇ ਮੋਟਰਸਾਈਕਲ ਅਤੇ ਸਕੂਟਰ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ ਜਾਂ 50 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ ਘੰਟਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਉੱਚ ਗਤੀ ਵਾਲੇ, ਐਂਟੀ-ਲਾਕ ਬ੍ਰੇਕਿੰਗ ਸਿਸਟਮ (ABS) ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ।